Τετάρτη 2 Ιουλίου 2014

Η κόλαση είναι οι άλλοι

"... Η σχέση αντικειμένου - υποκειμένου είναι βασική αρχή της διαλεκτικής. Εγώ, το υποκείμενο που θέλω, είμαι ένα υποκείμενο στενά συναρτημένο με τα αντικείμενα. Όλοι οι άνθρωποι είναι αντικείμενα για μένα το υποκείμενο, ενώ εγώ το υποκείμενο είμαι αντικείμενο για όλους τους ανθρώπους, που ο καθένας είναι υποκείμενο μόνο για τον εαυτό του. Διαλεκτική ονομάζεται η σχέση που δημιουργείται ανάμεσα στο υποκείμενο και το αντικείμενο. Η κόλαση είναι οι Αλλοι, λέει ο Σαρτρ. Και εννοεί πως το κακό, σε μένα το υποκείμενο, έρχεται απ' έξω, από το αντικείμενο. Σπάνια το προσωπικό μου κακό έχει υποκειμενικά αίτια. Αλλά και τα υποκειμενικά αίτια είναι αντικειμενικά καθορισμένα.
Αυτό είναι και το μεγάλο δίδαγμα του φροϋδισμού και κυρίως του φροϋδομαρξισμού της Σχολής της Φρανκφούρτης. Το υποσυνείδητο είναι η συνέχεια της συνείδησης προς τα κάτω και προς τα μέσα, όμως το περιεχόμενό του δεν αποτελείται από το Εγώ, αλλά από το Εκείνο, όπως ονομάζει ο Φρόυντ όλα όσα δεν μπορώ να ελέγξω εγώ προσωπικά, για να απωθήσω τελικά τους φόβους μου ή τις ανακπλήρωτες επιθυμίες μου στο υποσυνείδητο. Που δεν είναι παρά μια αποθήκη απαγορεύσεων και ανεκπλήρωτων επιθυμιών. Το υποσυνείδητο είναι ένα καζάνι που βράζει και κοχλάζει και συχνά εκρήγνυται προκαλώντας καταστροφές, και σε μένα και στους γύρω μου. "Το υποσυνείδητο σκοτώνει, όχι η συνείδηση", θα πει ο Βίλχελμ Ράιχ. Η συνείδηση "γνωρίζει" ότι καταστρέφοντας, καταστρέφεται. Όμως το υποσυνείδητο δεν γνωρίζει τίποτα, ούτε τον εαυτό του, θα πει ο Χέρμπερτ Μαρκούζε, ένας από τους πολύ γνωστούς εκπροσώπους της Σχολής της Φρανκφούρτης.
Οι ντεσπεράδος μεταθέτουν τη λογική του στομαχιού στον παραλογισμό του υποσυνείδητου. Ενώ η ταξική συνείδηση σταματάει στο επίπεδο της συνείδησης την οργή που προκαλεί η έλλειψη κοινωνικής δικαιοσύνης και δεν της επιτρέπει να γίνει παραλογισμός και κτηνωδία. Αν ο μαρξισμός έπαιρνε στα σοβαρά το φροϋδισμό, τον καιρό που έκαμνε αυτή τη συναρπαστική πρόταση ο Αντρέ Μπρετόν, ο "πάπας" του σουρρεαλισμού, ο μαρξισμός θα είχε ίσως γλυτώσει από περιπλοκές εντελώς σουρρεαλιστικές. Διάολε, εκτός απ' την ταξική συνείδηση, υπάρχει και η συνείδηση σκέτα, το θεμέλιο της ταξικής συνείδησης. Δεν μπορείς να ζητάς ταξική συνείδηση από ασυνείδητους. Και το ασυνείδητο είναι το πρώτο στάδιο του υποσυνείδητου, αυτό που βρίσκεται πιο κοντά στη συνείδηση και τη συνδέει με το υποσυνείδητο μεταφέροντας στη συνείδηση τις "εντολές" του. Δεν λέω πως πρέπει να κάνουν ψυχανάλυση οι επαναστάτες πριν ξεκινήσουν την επανάσταση, λέω μόνο πως πρέπει να πάρουν σοβαρά το υποσυνείδητο, αν θέλουν να προφυλαχτούν από συμπεριφορές που έχουν σχέση περισσότερο με τη βαρβαρότητα παρά με το σοσιαλισμό. Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα, εντάξει, καλά το λέει ο Κορνήλιος Καστοριάδης. Όμως, όταν η βαρβαρότητα προτείνεται ως σοσιαλισμός, εγώ προσωπικά θα διάλεγα... τη βαρβαρότητα. Το βάρβαρο τον αντιμετωπίζεις, το σοσιαλβάρβαρο όμως δεν τον αντιμετωπίζεις με τίποτα, εσύ ο σοσιαλιστής, ο κατ' ανάγκην σύντροφος του σοσιαλβάρβαρου.
Δυστυχώς, απ' όλες τις αριστερίστικες και ανομολόγητα ψυχολογίστικες πολιτικές συμπεριφορές, συνεπώς κι απ' αυτή του Τσε, εκείνο που κυρίως λείπει είναι η διαλεκτική..."

Β. Ραφαηλίδης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.