Η έννοια αγωνία κατέχει κεντρική θέση στη σύγχρονη φιλοσοφία. Στην υπαρξιστική φιλοσοφία χρησιμοποιείται η χωρίς αιτία αγωνία για να χαρακτηριστεί η ηθική και μεταφυσική αγωνία του ανθρώπου. Πρώτος και κύριος εισηγητής του όρου α. στη φιλοσοφία είναι ο Δανός φιλόσοφος Σέρεν Κίρκεγκορ, συγγραφέας του έργου Επί της ιδέας της α. (1844), που πρέσβευε ότι η αγωνία γεννήθηκε από τον ίλιγγο της ελευθερίας που συνεπάγεται η γνώση του καλού και του κακού. Ο Κίρκεγκαρντ θέτει τον όρο της δυνατότητας ως τυπικό στοιχείο της ύπαρξης, και η αγωνία είναι το αίσθημα του ανθρώπου μπροστά στην ύπαρξη ως δυνατότητα.
Κατά τον Γερμανό φιλόσοφο Μάρτιν Χάιντεγκερ, η αγωνία επαναφέρει την ύπαρξη από την κατάπτωση στο είναι. Το είναι παρουσιάζεται στο ανθρώπινο πεπερασμένο ως ένα αγωνιώδες μηδέν που καταβροχθίζει και εκμηδενίζει όλους τους θεσμούς και τις πραγματικότητες του κοινωνικού και φυσικού κόσμου. Για τον Χάιντεγκερ, αγωνία είναι το αίσθημα που έχει ο άνθρωπος για το αδύνατο, καθώς προέρχεται από το μηδέν, και συνειδητοποιεί το είναι του προς θάνατο.
Κατά τον Ζαν Πολ Σαρτρ, ο άνθρωπος μαθαίνει με την αγωνία ότι δεν τον προσδιορίζουν ούτε εξωτερικά ούτε εσωτερικά αίτια, αλλά ότι o ίδιος προσδιορίζει ελεύθερα τον εαυτό του. Για τον Γερμανό φιλόσοφο Καρλ Γιάσπερς, το συναίσθημα της αγωνία γεννιέται στο τέλος της αποτυχημένης μας αναζήτησης του είναι. Η αποτυχία όμως αυτή δεν είναι μόνο η βασική εμπειρία της ύπαρξης, αλλά και η προϋπόθεση προς την υπέρβαση.
Η αγωνία συγκαταλέγεται στα λεγόμενα αρνητικά συναισθήματα, δηλαδή στα πιο δυσάρεστα και οδυνηρά. Υποκειμενικά την αισθάνεται κανείς ως εσωτερική ψυχική ένταση, ανησυχία, αδημονία, στενοχώρια, απόγνωση. Η αγωνία εμφανίζεται όταν η ύπαρξη του ανθρώπου, μπαίνει με κάποιο τρόπο σε κίνδυνο. Η διαφορά της από τον φόβο είναι ότι o φόβος αναφέρεται σε μια σαφή και συγκεκριμένη αιτία, ενώ το άτομο που αγωνιά δεν έχει πάντοτε επίγνωση της αιτίας.
Συνήθως μιλάμε για αγωνία όταν εμφανίζεται αυτή σε υγιή άτομα, ενώ όταν παρουσιάζεται σε παθολογικές καταστάσεις, ψυχικές ή σωματικές, τότε μιλάμε για άγχος. Η αγωνία συνοδεύεται από διάφορες σωματικές διαταραχές, όπως δυνατό σφίξιμο στην καρδιά, ξηρότητα του στόματος, δύσπνοια, εφίδρωση, αύξηση της αρτηριακής πίεσης, τρόμος των άκρων κ.ά.
Κατά τον Γερμανό φιλόσοφο Μάρτιν Χάιντεγκερ, η αγωνία επαναφέρει την ύπαρξη από την κατάπτωση στο είναι. Το είναι παρουσιάζεται στο ανθρώπινο πεπερασμένο ως ένα αγωνιώδες μηδέν που καταβροχθίζει και εκμηδενίζει όλους τους θεσμούς και τις πραγματικότητες του κοινωνικού και φυσικού κόσμου. Για τον Χάιντεγκερ, αγωνία είναι το αίσθημα που έχει ο άνθρωπος για το αδύνατο, καθώς προέρχεται από το μηδέν, και συνειδητοποιεί το είναι του προς θάνατο.
Κατά τον Ζαν Πολ Σαρτρ, ο άνθρωπος μαθαίνει με την αγωνία ότι δεν τον προσδιορίζουν ούτε εξωτερικά ούτε εσωτερικά αίτια, αλλά ότι o ίδιος προσδιορίζει ελεύθερα τον εαυτό του. Για τον Γερμανό φιλόσοφο Καρλ Γιάσπερς, το συναίσθημα της αγωνία γεννιέται στο τέλος της αποτυχημένης μας αναζήτησης του είναι. Η αποτυχία όμως αυτή δεν είναι μόνο η βασική εμπειρία της ύπαρξης, αλλά και η προϋπόθεση προς την υπέρβαση.
Η αγωνία συγκαταλέγεται στα λεγόμενα αρνητικά συναισθήματα, δηλαδή στα πιο δυσάρεστα και οδυνηρά. Υποκειμενικά την αισθάνεται κανείς ως εσωτερική ψυχική ένταση, ανησυχία, αδημονία, στενοχώρια, απόγνωση. Η αγωνία εμφανίζεται όταν η ύπαρξη του ανθρώπου, μπαίνει με κάποιο τρόπο σε κίνδυνο. Η διαφορά της από τον φόβο είναι ότι o φόβος αναφέρεται σε μια σαφή και συγκεκριμένη αιτία, ενώ το άτομο που αγωνιά δεν έχει πάντοτε επίγνωση της αιτίας.
Συνήθως μιλάμε για αγωνία όταν εμφανίζεται αυτή σε υγιή άτομα, ενώ όταν παρουσιάζεται σε παθολογικές καταστάσεις, ψυχικές ή σωματικές, τότε μιλάμε για άγχος. Η αγωνία συνοδεύεται από διάφορες σωματικές διαταραχές, όπως δυνατό σφίξιμο στην καρδιά, ξηρότητα του στόματος, δύσπνοια, εφίδρωση, αύξηση της αρτηριακής πίεσης, τρόμος των άκρων κ.ά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.